علت به وجود آمدن تیروئید پرکار این است که غده تیروئید بیش از حد هورمون تولید کند که این وضعیت Hyperthyroidism نامیده میشود.
پرکاری تیروئید باعث افزایش سرعت متابولیسم بدن میشود و میتواند علائم بسیاری مانند کاهش وزن، لرزش دست و ضربان قلب سریع یا نامنظم را ایجاد کند.
چندین روش درمانی برای این بیماری موجود است که از جمله آنها داروهای ضد تیروئید و ید رادیویی را میتوان برای کاهش میزان هورمونهایی که این غده میسازد، استفاده کرد.
غده تیروئید چه وظایفی برعهده دارد؟
تیروئید که در جلوی گردن شما قرار دارد، غدهای پروانهایشکل است و هورمونهایی را تولید و آزاد میکند که به رشد بدن شما کمک خواهد کرد. غده تیروئید نقش مهمی در بسیاری از عملکردهای اصلی بدن دارد.
تنظیم دمای بدن، کنترل ضربان قلب و کنترل متابولیسم از جمله عملکردهای این غده هستند، هنگامی که تیروئید شما به‌درستی کار میکند، بدن در تعادل است.
از همین رو میتوان گفت که علت به وجود آمدن تیروئید پرکار بهدلیل اختلال در عملکرد این غده است که میتواند عواقبی را بههمراه داشته باشد.
در زمانی که تیروئید شما پرکار است، میزان هورمون های تیروئیدی را بیشتر از حد معمول تولید و آزاد میکند که این وضعیت بهعنوان یک اختلال و بیماری در نظر گرفته میشود.
آشنایی با علائم تیروئید پرکار
طبق نظر دکتر غدد مشهد پرکاری تیروئید علائم زیادی دارد و میتواند کل بدن شما را تحتتاثیر قرار دهد، ممکن است شما تنها برخی از این نشانهها را تجربه کنید، علائم این بیماری شامل موارد زیر است.
- تورم و بزرگشدن گردن که ناشی از بزرگشدن غده تیروئید است و بهعنوان گواتر شناخته میشود
- ضربان قلب سریع
- احساس لرزش یا عصبیبودن
- کاهش وزن
- افزایش اشتها
- اسهال و اجابت مزاج مکرر
- تغییر در وضعیت بینایی
- پوست نازک، گرم و مرطوب
- تغییرات قاعدگی
- عدم تحمل گرما و تعریق زیاد
- مشکلات خواب
- ریزش مو و تغییر بافت آن
- برآمدگی چشم که با بیماری گریوز دیده میشود.
- ضعف عضلانی
علت به وجود آمدن تیروئید پرکار کدام است؟
بهطور معمول شرایط پزشکی و موقعیتهای مختلفی میتوانند در بروز این بیماری دخیل باشند، علت به وجود آمدن تیروئید پرکار ممکن است ناشی از شرایطی به شرح زیر باشد.
بیماری گریوز
در این اختلال، سیستم ایمنی بدن به تیروئید شما حمله میکند و این شرایط باعث میشود تا تیروئید بیش از حد هورمون تولید کند.
گریوز یک بیماری ارثی است و اگر یکی از اعضای خانواده شما به آن مبتلا باشد، این احتمال وجود دارد که سایر افراد خانواده نیز به آن دچار شوند.
درصد قابل توجهی از افرادی که به هایپرتیروئیدیسم مبتلا میشوند، زمینه بیماری گریوز را دارند و به همین دلیل آن را بهعنوان یکی از عوامل شناسایی علت به وجود آمدن تیروئید پرکار در نظر گرفته میگیرند.
گرههای تیروئید
این وضعیت مربوط به توده یا رشد سلولهای غده تیروئید است که میتوانند بیش از نیاز بدن، هورمون تولید کنند و البته این را در نظر بگیرید که گرههای تیروئید بهندرت سرطانی هستند.
تیروئیدیت
التهاب غده تیروئید ممکن است دردناک یا بدون درد باشد و در عرض یک سال پس از زایمان اتفاق بیفتد، درصورتی‌که بعد از زایمان التهاب بهبود پیدا نکند ممکن است فرد دچار پرکاری شود.
مصرف بیش از حد ید
اگر در معرض خطر پرکاری تیروئید هستید و ید بیش از حد مصرف می کنید (از طریق رژیم غذایی یا داروها)، چنین شرایطی نیز میتواند در تولید و ترشح بیش از حد هورمونها دخیل باشد.
تیروئید شما از این ماده معدنی برای تولید هورمونهای تیروئیدی T3 و T4 استفاده میکند، در نظر داشته باشید که دریافت کنتراست یددار داخل وریدی یا استفاده از دارویی همچون آمیودارون که حاوی مقادیر زیادی از این ماده است نیز باعث بروز پرکاری میشود.
نحوه تشخیص پرکاری تیروئید
برای اینکه پزشک بتواند علت به وجود آمدن تیروئید پرکار را تشخیص دهد در ابتدا لازم است تا بررسیهایی را انجام دهد که به تشخیص این بیماری کمک میکند.
بهطور معمول در زمان مراجعه به پزشک، یک معاینه فیزیکی از گردن شما انجام میشود تا بررسی شود که تیروئید شما بزرگتر از حالت طبیعی شده است یا در وضعیت نرمال قرار دارد.
بهطور معمول این بیماری علائمی را بروز میدهد که بهصورت فیزیکی مشخص است، از همین رو علاوهبر بررسی گردن، پزشک با مشاهده تغییرات در چشمان شما، پوست، لرزش و حرکت دستها و گوشدادن به ضربان قبل نیز میتواند نشانههای این بیماری را تشخیص دهد.
مورد دیگری که برای بررسی این بیماری مورد استفاده قرار میگیرد انجام آزمایش خون، بهمنظور بررسی سطوح بالای هورمون تیروئید در بدن شما است، در کنار این موارد تصویربرداری نیز گاهی انجام خواهد شد.
راههای درمانی بعد از تشخیص علت به وجود آمدن تیروئید پرکار
گزینههای زیادی برای رفع پرکاری تیروئید وجود دارد که بسته به علت آن، پزشک برخی از آنها را برای شما تجویز میکند، روشهایی درمانی برای برطرفکردن پرکاری تیروئید عبارتاند از:
- داروهای ضدتیروئید متیمازول یا پروپیل تیوراسیل: این داروها توانایی تیروئید شما را برای ساختن هورمونها مسدود میکنند و از این طریق در کنترل بیماری موثر هستند.
- ید رادیواکتیو: ید رادیواکتیو یک داروی خوراکی است که سلولهای تیروئید بیش فعال شما، آن را جذب میکنند. این دارو به این سلولها آسیب میزند و از این طریق باعث کوچکشدن تیروئید میشود و سطح هورمونها در طی چند هفته کاهش مییابد.
- جراحی: پزشک شما ممکن است غده تیروئید را از طریق جراحی خارج کند که این کار پرکاری را اصلاح میکند اما معمولا باعث کمکاری تیروئید میشود و در این حالت فرد بهصورت مادام‌العمر نیاز به مصرف مکملهای دارویی دارد تا سطح هورمونها را در حد طبیعی نگه دارد.
- مسدودکنندههای بتا: این داروها از عملکرد هورمونهای تیروئیدی در بدن جلوگیری میکنند و میتوانند به مدیریت علائمی مانند ضربان قلب سریع، عصبیبودن و لرزش ناشی از این بیماری کمک کنند.
در خصوص مسدودکنندههای بتا این نکته حائز اهمیت بوده که چنین درمانی به تنهایی استفاده نمیشود و معمولا با گزینههای دیگری در طولانیمدت همراه است.
دوره درمان پرکاری تیروئید
مدت‌زمان لازم برای درمان این بیماری بسته به علت به وجود آمدن تیروئید پرکار میتواند تغییر کند. اگر پزشک، بیماری شما را با داروهای ضدتیروئید درمان کند، سطح هورمونهای شما باید در حدود 6 تا 12 هفته به حد طبیعی و سالم کاهش یابد.
در مواردی که درمانگر تصمیم بگیرد که دوزهای بالایی از قطره ید (غیر رادیواکتیو) به شما بدهد، در این صورت سطح هورمونها طی 7 تا 10 روز عادی میشود. البته این یک راهحل کوتاهمدت است و به احتمال زیاد به روشهای دائمیتری مانند جراحی نیاز خواهید داشت.
علت به وجود آمدن تیروئید میتواند بر اثر عواملی همچون بیماریهای گریوز و التهاب غده تیروئید یا حتی مصرف بیش از حد ید باشد که در این صورت علائم مختلفی را تجربه میکنید.
برخی از علائم این بیماری شامل تپش قلب، کاهش وزن، افزایش اشتها، لرزش دست، تغییر در وضعیت بینایی و موارد دیگری است که در هر فرد ممکن است تعدادی از آنها مشاهده شود.
برای درمان نیز پزشک معمولا روشهای مختلفی همچون مصرف دارو، تزریق ید رادیواکتیو و در نهایت جراحی را تجویز میکند که هر کدام عملکرد متفاوتی دارند.
