مثانه یک عضو توخالی در لگن است که ادرار را قبل از خروج از بدن در حین ادرار ذخیره می کند. این عملکرد مثانه را به بخش مهمی از دستگاه ادراری تبدیل می کند. دستگاه ادراری نیز از کلیه ها، حالب ها و مجرای ادرار تشکیل شده است. لگن کلیه قسمتی قیف مانند از کلیه است که ادرار را جمع آوری کرده و به حالب می فرستد. حالب لوله ای است که از هر کلیه به مثانه می رود. مجرای ادرار لوله ای است که ادرار را از بدن خارج می کند. غده پروستات نیز بخشی از دستگاه ادراری است.
مثانه مانند سایر قسمت های دستگاه ادراری با لایه ای از سلول ها به نام یوروتلیوم پوشیده شده است. این لایه سلولی از ماهیچه های دیواره مثانه به نام عضله پروپریا توسط نوار نازک فیبری به نام lamina propria جدا می شود.
سرطان مثانه زمانی شروع می‌شود که سلول‌های سالم در پوشش مثانه – که معمولاً سلول‌های اروتلیال هستند – تغییر می‌کنند و خارج از کنترل رشد می‌کنند و توده‌ای به نام تومور را تشکیل می‌دهند. سلول های اروتلیال نیز لگن کلیه و حالب و مجرای ادرار را می پوشانند. سرطانی که در لگن کلیه و حالب ایجاد می شود نیز نوعی سرطان مجرای ادراری محسوب می شود و اغلب سرطان مجرای ادراری فوقانی نامیده می شود. در بیشتر موارد، درمان آن تقریباً مانند سرطان مثانه است و در این راهنما توضیح داده شده است. تومور می تواند سرطانی یا خوش خیم باشد. تومور سرطانی بدخیم است، به این معنی که می تواند رشد کند و به سایر قسمت های بدن گسترش یابد. تومور خوش خیم به این معنی است که تومور می تواند رشد کند اما گسترش نمی یابد. تومورهای خوش خیم مثانه بسیار نادر هستند.
انواع سرطان مثانه
نوع سرطان مثانه به نحوه نگاه سلول های تومور در زیر میکروسکوپ بستگی دارد. 3 نوع اصلی سرطان مثانه عبارتند از:
کارسینوم اروتلیال کارسینوم اروتلیال (یا UCC) حدود 90 درصد از تمام سرطان های مثانه را تشکیل می دهد. همچنین 10 تا 15 درصد از سرطان های کلیه تشخیص داده شده در بزرگسالان را تشکیل می دهد. در سلول های ادراری که مجرای ادرار را پوشانده اند شروع می شود. کارسینوم اروتلیال در گذشته کارسینوم سلول انتقالی یا TCC نامیده می شد.
سرطان سلول سنگفرشی. سلول های سنگفرشی در پوشش مثانه در پاسخ به تحریک و التهاب ایجاد می شوند. با گذشت زمان، این سلول ها ممکن است سرطانی شوند. کارسینوم سلول سنگفرشی حدود 4 درصد از کل سرطان های مثانه را تشکیل می دهد.
آدنوکارسینوم. این نوع حدود 2 درصد از تمام سرطان های مثانه را تشکیل می دهد و از سلول های غدد ایجاد می شود.
انواع دیگری از سرطان مثانه وجود دارد که کمتر شایع هستند، از جمله سرطان میکروپاپیلاری، پلاسماسیتوئید، سرطان سارکوماتوئید مثانه، و سرطان مثانه سلول کوچک. سارکوم مثانه اغلب در لایه های چربی یا ماهیچه ای مثانه شروع می شود. سرطان مثانه سلول های کوچک یک نوع نادر از سرطان مثانه است که احتمالاً به سایر قسمت های بدن گسترش می یابد.
راه های دیگر برای توصیف سرطان مثانه
سرطان مثانه علاوه بر نوع سلولی آن، ممکن است به عنوان غیر تهاجمی، غیر تهاجمی عضلانی یا عضلانی تهاجمی توصیف شود.
غیر تهاجمی سرطان مثانه غیرتهاجمی شامل کارسینوم پاپیلاری غیرتهاجمی و کارسینوم درجا (CIS) می باشد. کارسینوم پاپیلاری غیرتهاجمی رشدی است که در بخش کوچکی از بافت یافت می شود و به راحتی برداشته می شود. به این مرحله تا می گویند. CIS سرطانی است که فقط روی یا نزدیک سطح مثانه یافت می شود که به آن مرحله Tis می گویند. برای اطلاعات بیشتر به مراحل و نمرات مراجعه کنید.
غیر تهاجمی عضلانی. سرطان مثانه غیر تهاجمی عضلانی معمولاً فقط به لایه لامینا پروپریا رشد می کند و نه به عضله، که مرحله I نیز نامیده می شود. سرطان غیر تهاجمی عضلانی نیز ممکن است سرطان سطحی نامیده شود، اگرچه این اصطلاح کمتر مورد استفاده قرار می گیرد زیرا ممکن است اشتباه باشد. نشان می دهد که سرطان جدی نیست.
عضلانی تهاجمی. سرطان مثانه مهاجم عضلانی به عضله دیواره مثانه و گاهی اوقات به لایه های چربی یا بافت های اطراف یا اندام های خارج از مثانه رشد کرده است.
اگر تومور مثانه به اندام های اطراف مانند رحم، واژن، غده پروستات و/یا ماهیچه های مجاور گسترش یافته باشد، به آن بیماری پیشرفته موضعی می گویند. سرطان مثانه نیز اغلب به غدد لنفاوی در لگن گسترش می یابد. اگر به کبد، استخوان ها، ریه ها، غدد لنفاوی خارج از لگن یا سایر قسمت های بدن گسترش یافته باشد، سرطان بیماری متاستاتیک نامیده می شود. این با جزئیات بیشتر در مراحل و نمرات توضیح داده شده است.
افراد مبتلا به سرطان مثانه ممکن است علائم یا نشانه های زیر را تجربه کنند. علائم تغییراتی هستند که می توانید در بدن خود احساس کنید. علائم تغییرات در چیزی است که اندازه گیری می شود، مانند اندازه گیری فشار خون یا انجام یک آزمایش آزمایشگاهی. علائم و نشانه ها با هم می توانند به توصیف یک مشکل پزشکی کمک کنند. گاهی اوقات، افراد مبتلا به سرطان مثانه هیچ یک از علائم و نشانه های شرح داده شده در زیر را ندارند. یا، علت یک علامت یا نشانه ممکن است یک بیماری پزشکی باشد که سرطان نیست.
- خون یا لخته شدن خون در ادرار
- احساس درد یا سوزش در هنگام ادرار
- تکرر ادرار
- احساس نیاز به دفعات ادرار در طول شب
- احساس نیاز به ادرار کردن، اما عدم توانایی در دفع ادرار
- کمردرد در یک طرف بدن
اغلب، سرطان مثانه پس از اطلاع پزشک از وجود خون در ادرار که هماچوری نامیده می شود، تشخیص داده می شود. “هماچوری ناخالص” یک اصطلاح پزشکی است که به این معنی است که خون کافی در ادرار وجود دارد که بیمار بتواند آن را ببیند. همچنین ممکن است مقدار کمی خون در ادرار وجود داشته باشد که دیده نشود. به این «هماچوری میکروسکوپی» می گویند و تنها با آزمایش ادرار می توان آن را پیدا کرد.
گاهی اوقات وقتی اولین علائم سرطان مثانه ظاهر می شود، سرطان قبلاً به قسمت دیگری از بدن گسترش یافته است. در این شرایط، علائم بستگی به محل گسترش سرطان دارد. به عنوان مثال، سرطانی که به ریه ها گسترش یافته است ممکن است باعث سرفه یا تنگی نفس شود، گسترش به کبد ممکن است باعث درد شکمی یا یرقان (زردی پوست و سفیدی چشم ها) و گسترش به استخوان ممکن است باعث درد استخوان شود. یا شکستگی (شکستگی استخوان). سایر علائم سرطان مثانه پیشرفته ممکن است شامل درد در پشت یا لگن، کاهش اشتهای غیرقابل توضیح و کاهش وزن باشد.
اگر سرطان تشخیص داده شود، تسکین علائم بخش مهمی از مراقبت و درمان سرطان باقی می ماند. مدیریت علائم ممکن است “مراقبت تسکینی” یا “مراقبت حمایتی” نیز نامیده شود. اغلب بلافاصله پس از تشخیص شروع می شود و در طول درمان ادامه می یابد. حتماً با تیم مراقبت های بهداشتی خود در مورد علائمی که تجربه می کنید، از جمله علائم جدید یا تغییر علائم، صحبت کنید.
شاید کلیشه‌ای باشد اما بدانید سرطان پایان مسیر نیست، چیزی که در این مسیر مهم است روحیه‌ی جنگندگی و امید شما به بهبودی است، پس امیدوار و قوی بمانید.
هدف ما در بای بای سرطان این است که شما بتوانید امیدتان را تا زمان بهبودی از بیماری زنده نگه دارید
