روانشناسی سالمندی کیست و چه کمکی به سالمند ما می کند؟
مشکلات سلامت روان یکی از معضلاتی است که برخی از افراد برای اولین بار با ورود به دوران کهنسالی آن را تجربه میکنند. در حال حاضر مشاوران حرفهای بسیاری وجود دارند که میتوانند به خود سالمندان و یا پرستار سالمند در کنترل این مشکلات کمک کرده و با ارائه مشاورهای تخصصی، نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی آنها بازی کنند. در این مقاله راهنمایی را ارائه کردهایم که در آن به موضوع فواید روانشناسی سالمندی برای افرادی که از خدمات پرستاری در منزل استفاده میکنند پرداخته شده است.
روانشناسی سالمندی کیست و چه فایده ای دارد ؟
پیری یک فرآیند طبیعی است که ممکن است برای برخی از افراد و خانوادههایشان چالشهایی را ایجاد کند. اگرچه بسیاری از سالمندان مشتاق ورود از میانسالی به دوران سالمندی خود هستند؛ اما ممکن است برای برخی از افراد سازگاری با این شرایط دشوار باشد. همه بزرگسالان ممکن است با نزدیک شدن به میانسالی و پشت سر گذاشتن آن، مشکلات روانی از جمله استرس را تجربه کنند و به حمایت یک درمانگر یا سایر متخصصان سلامت روان نیاز داشته باشند. استفاده از خدمات روانشناسی سالمندی ممکن است به تسهیل این روند کمک کرده و موجب بهبود کیفیت زندگی این دسته از افراد شود.
در بزرگسالی، وجود انواع مشکلات و بیماریهای مزمن، اختلالات شناختی و اختلالات عملکردی میتواند به طور مستقیم بر روی خطر ابتلا به بیماریهای روانی و تسریع روند سایر بیماریها تأثیر بگذارد. افسردگی به ویژه برای افرادی که بیماری مزمن دارند؛ یک عامل خطر مهم محسوب میشود. درست است که این مشکلات ممکن است در هر زمانی در طول زندگی یک فرد رخ دهند؛ اما وقوع مستمر و مداوم آنها در دوران کهنسالی محتملتر است.
تحقیقات نشان دادهاند که سالمندان به انواع اشکال رواندرمانی واکنش بهتری نشان میدهند و میتوانند از مداخلات روانشناختی تا حد قابل مقایسهای بیشتر از جوانترها بهره ببرند. روشهای متداول امروزی برای درمان افسردگی، اضطراب، اختلال خواب، درد، مسائل جنسی و مشکلات ارتباطی در افراد سالمند بسیار مفید هستند. همانطور که میدانید سلامت عاطفی میتواند بر روی سلامت جسمانی سالمندان تأثیر بگذارد. پرداختن به مشکلات روانشناختی و درمان آنها، خواه این مشکلات مربوط به سوگ ناشی از مرگ عزیزان باشد یا احساس تنهایی و مسائل پیچیدهتر مانند تغییر در عملکرد شناختی، بر روی سلامت کلی بدن تأثیر مثبتی دارد. روان درمانی میتواند به کاهش رنج عاطفی، بهبود سلامت جسمانی، کاهش ناتوانی و بهبود کیفیت زندگی سالمندان و خانوادههایشان کمک کند.
روانشناسان سالمندی در چه زمینهای میتوانند مفید باشند؟
موارد زیر از جمله رایجترین دلایلی مراجعه سالمندان به روانشناس هستند:
- پرداختن به مشکلاتی که پس از از دست دادنهایی مانند مرگ عزیزان، کاهش استقلال فردی و کاهش عملکرد و تواناییهای جسمی رخ میدهند
- بررسی تغییرات ایجاد شده در زندگی مانند دوران بازنشستگی و یا تغییر محل سکونت
- مدیریت مشکلات مزمن جسمی
- پذیرفتن نقشهای جدید خانوادگی و اجتماعی و مدیریت تعارضات خانوادگی
- کاوش در معنا و هدف انسان پس از بازنشستگی
- یادگیری نحوه مقابله با بیماریهای روانی مانند آلزایمر و بیماریهای زمینهای یکی از اعضای خانواده یا همسر
- روش کنار آمدن با تنهایی و انزوا
مشکلات روانشناختی افراد مسن
افراد مسن معمولا با افزایش سن دچار افت خفیف مهارتهای ذهنی میشوند. اما برخی از این افراد ممکن است تحت تأثیر زوال عقل قرار بگیرند و اختلال قابل توجهی در عملکرد ذهنی و جسمی را تجربه کنند. این اختلال میتواند بر روی ایجاد شرایطی مانند افسردگی، پارانویا و اضطراب تأثیر بگذارد. آلزایمر، یک بیماری پیشرونده است که بر روی حافظه و عملکرد ذهنی فرد تأثیر میگذارد و شایعترین شکل زوال عقل است. آمارها نشان میدهد که حدود 15 درصد از افراد بالای 60 سال، به نوعی به مشکلات روانی مبتلا هستند. مهمترین مشکلات روانشناختی که اغلب توسط افراد مسن تجربه میشوند عبارتند از:
- اضطراب که 6 درصد از افراد مسن را تحت تاثیر قرار میدهد
- اختلال در عملکرد جنسی و مشکلات خواب که با افزایش سن تشدید میشوند
- افسردگی که تقریبا در 7 درصد از افراد مسن رخ میدهد و اغلب تا پایان عمر نیز تشخیص و درمان نمیشود. با این حال تحقیقات نشان دادهاند که افراد مسنی که حضور پررنگی در جامعه دارند؛ نسبت به جوانترها کمتر به افسردگی مبتلا میشوند.
- نگرانیهای رفتاری، مانند پرخاشگری، فعالیت بیش از حد یا احساس سرگردانی و طغیانهای کلامی که اغلب به دلیل هذیانگویی، افسردگی یا زوال عقل ایجاد میشوند.
- خودکشی که نرخ آن در افراد مسن نسبت به سایر گروههای سنی بالاتر است.
چرا روانشناسی سالمندی مهم است؟
یک پرستار سالمند آموزش دیده میتواند به فرد سالمند کمک کند تا به تغییرات عادت کرده و با وجود بیماریهایی مانند آلزایمر یا پارکینسون، زندگی عادی داشته باشد. عموما کسانی که با سالمندان وقت میگذرانند یا از آنها مراقبت میکنند، میتوانند با استفاده از استراتژیهای خاص، شانس ایجاد درجات مختلفی از آسیبها را کاهش دهند. فراموش نکنید که سالمندانی که به دلیل افزایش سن با محدودیتهایی در فعالیتها و تواناییهای خود مواجه میشوند؛ اغلب نمیتوانند به تنهایی با این تغییرات سازگار شوند و به زندگی خود به شکلی که میخواهند ادامه دهند. این افراد به روانشناسان به عنوان یک تسهیلگر نیاز دارند تا بتوانند با استفاده از مشاورههای آنها، زندگی بهتر و عادیتری را داشته باشند.
تفاوت میان روانشناس سالمندی با روانپزشک سالمندی
روانشناسان معمولا برای درمان مشکلات روانی که شدت کمتری دارند مفید هستند. این در حالی است که روانپزشکان قادرند تا اختلالات روانی پیچیدهتری را درمان کنند. به طور کلی، روانشناسان مشکلات و اختلالاتی را درمان میکنند که نیازی به مصرف دارو ندارند و با پیگیری جلسات مشاوره و سایر روشهای درمانی کم اثر قابل جبران هستند. این دسته از مشکلات میتوانند شامل مشکلات رفتاری، مشکلات یادگیری، اضطراب و موارد خفیف افسردگی باشد. نوع شدیدتر این اختلالات و مشکلاتی از قبیل زوال عقل پیشرفته حتما باید توسط روانپزشک و با مصرف دارو برطرف و کنترل شوند.
تلفن:۰۲۱۸۸۹۲۸۳۳۶
آدرس:تهران، میدان ولیعصر، خیابان کریمخان، ابتدای خیابان حافظ، نبش کوچه هورچهر، پلاک2 طبقه4، واحد7
ایمیل:info@sepidgostar.com
سایت:https://sepidgostar.com