ما به عنوان انسان در ذات خود تمایل به رشد داریم و می‌خواهیم زندگی خود را بهبود ببخشیم، ثروت بیشتری به دست بیاوریم، تناسب اندام و سلامتی بهتری داشته باشیم، روابط فردی و اجتماعی موثرتری را با سایر افراد زندگی‌مان بسازیم اما نکته اینجاست که به شکل دقیق نمی‌دانیم چگونه باید این کارها را انجام دهیم.

توسعه فردی، راهی است برای رسیدن به آرزوها و آمالی که ممکن است فراموششان کرده باشیم. 

توسعه فردی در گذشته

برخی از مهم‌ترین مذاهب مانند ادیان ابراهیمی یا مذاهب هندی و همچنین فیلسوفان معاصرتر، از چیزهایی مانند عبادات، نوشتن، موسیقی‌ها و همخوانی‌های معنوی یا حتی ورزش استفاده کرده‌اند تا از این طریق کیفیت زندگی افراد را ارتقا دهند.

میشل فوکو در کتاب مراقبت از خویشتن از تکنیکی با نام اپیملیا epimelia یاد می‌کند که در رم و یونان باستان برای داشتن زندگی بهتر توصیه می‌شده است. در این تکنیک نکاتی در باب تغذیه سالم، تمرینات جسمانی، خودداری از عمل جنسی، تفکر، عبادت و اقرار توصیه می‌شده است؛ تکنیک‌هایی که بسیاری از آن‌ها در سنت مسیحیت همچنان باقی مانده است.

در آسیای شرقی هم تکنیک‌های جالبی برای بهبود و رشد فردی استفاده می‌شده است. یی وشو و تای چی چوآن از تکنیک‌های باستانی چینی بودند که با تمرین تنفس و تمرین کنترل انرژی، مراقبه و هنرهای رزمی در کنار طب سنتی چینی مثل ماساژ و طب سوزنی برای بهبود زندگی افراد استفاده می‌شده‌اند.

نکته جالب آنکه آموزه‌های دو تن از فیلسوفان باستانی مانند ارسطو و کنفسیوس امروزه نقش مهمی در توسعه فردی قرن ۲۱ ایفا می‌کنند، که یکی متعلق به سنت غربی و دیگر متعلق به سنت شرق دور است.

هند و سنت‌های باستانی هند همچون یوگا و مراقبه و تکنیک‌های تنفس هم هدفی جز ارتقاء زندگی پیروان خود نداشتند.

توسعه فردی در سال ۲۰۲۱

در قرن بیستم و با پایه‌گذاری رشته روانشناسی، به خصوص با حضور افرادی همچون فروید، آدلر و یونگ، بخش‌های جدیدی به شناخت انسان از خودش افزوده است. در دوره‌های بعد با آمدن روانشناسان مثبت‌گرا این مسیر تغییر کرد زیرا روانشناسی مثبت‌گرا برخلاف روانشناسی رایج که به بیماری‌ها و اختلالات می‌پرداخت، به دنبال تجربه‌های ذهنی مثبت و احساس خوب انسان‌ها بود. لذت، شادی و شادمانی، سلامت، رضایت، انگیزه، خوش‌بینی و غرقگی در لحظات زندگی، از جمله بحث‌ها و موضوعاتی بود که در نیمه دوم قرن بیستم مورد توجه قرار گرفت. مقوله رشد و توسعه فردی در سال ۲۰۲۱ و با همه مشکلات و که جهان امروز (از جمله پاندمی کرونا) با آن مواجهه است به ابزاری قدرتمند برای حفاظت از جسم و روان ما تبدیل شده است. توسعه فردی در روزگار ما هم از حکمت‌های کهن همچون یوگا، مراقبه و تمرینات تنفسی و هم از دانش روز جهان در زمینه روانشناسی و مدیریت استفاده می‌کند تا دریابد چگونه انسان‌ها با همه استرس‌ها و آشفتگی‌های زندگی معاصر می‌توانند برای خود زندگی بهتری خلق کند.