روانشناسی ازدواج از مباحثی است که قبل از ازدواج می‌تواند خیلی از مسائل را برای افراد مشخص سازد. ازدواج از مهم‌ترین مراحل زندگی انسان است که نگرانی‌های بسیار زیادی را ایجاد می‌کند. ازدواج موفق و یا ناموفق بر روی سلامت جسمانی و روان شناختی فرد تاثیر می‌گذارد. توجه بسیاری از روانشناسان، متخصصان بالینی و حتی پژوهشگران برروی کیفیت روابط زناشویی، رضایت زوجین و تأثیر آن در سلامت خانواده بوده است. آنچه که روانشناسی ازدواج قصد پرداختن به آن را دارد بررسی عوامل مؤثر بر ازدواج و عوامل ارتقاء دهنده شرایط کیفی آن است. در این حوزه مباحثی مانند نقش عوامل مادی، فرهنگی، روانی و شخصیتی در تصمیم‌گیری برای ازدواج بررسی می‌شود. کسب مهارت‌های لازم برای ازدواج از مقولاتی است که طرفین باید نسبت به آن آگاه باشند.
روانشناسی ازدواج: تاریخچه روانشناسی ازدواج
در ابتدا شاید لازم باشد که تاریخچه‌ی مختصری از روانشناسی ازدواج در اختیارتان قرار دهیم. ازدواج مقوله‌ای بسیار پیچیده در دوران بزرگسالی است. مطالعات علمی و دقیق این رشته از حدود سال 1930 میلادی آغاز شد اما در سال ۱۹۵۰ مطالعات و تغییرات عمیق‌تری در آن شکل گرفت. اولین تحقیق منتشر شده در رابطه با روانشناسی ازدواج مربوط به ترمن و همکارانش می‌شود. آن‌ها سعی داشتند تا تفاوت‌های میان ازدواج موفق و ناموفق رابررسی کنند که یکی از زمینه‌های روانشناسی ازدواج مربوط به همین موضوع است.
مباحث مهم در روانشناسی ازدواج
روانشناسی ازدواج دو حوزه‌ی کلی را در بر می‌گیرد. یک دسته مباحثی است که مربوط به قبل از ازدواج می‌شود و درواقع تصمیم‌گیری برای ازدواج را در بر می‌گیرد. دسته‌ی دیگر مباحث بعد از ازدواج است که بسیار گسترده و پیچیده‌اند. یادگیری و اطلاع یافتن از این مباحث شما را در به‌کار‌گیری راهکارهای عملی و بهبود زندگی مشترک یاری می‌دهد. در ادامه به توضیح تعدادی از مباحث روانشناسی ازدواج پرداخته‌ایم. ضمن اینکه مباحث مربوط به رشد فردی نیز در همین حوزه جای می‌گیرند.
1. روانشناسی ازدواج: تصمیم گیری برای ازدواج
همان‌طور که گفتیم یکی از مباحث روانشناسی ازدواج تصمیم‌گیری برای آن است که نقش مهم و حیاتی در زندگی شما ایفا می‌کند. اگر در این زمینه اطلاعات کافی نداشته باشید و دست به انتخاب اشتباه بزنید، ممکن است در زندگی مشترک با مشکلات بسیاری مواجه شوید. در این مرحله روانشناسان و مشاوران ازدواج سعی می‌کنند تا به چنین سوالاتی پاسخ دهند. اینکه هرکس چگونه می‌تواند زوج مناسبی برای خود انتخاب کند؟ چه اولویت‌هایی برای انتخاب همسر باید درنظر گرفته شود؟ شرایط مادی و خانوادگی تا چه حد اهمیت دارند؟ آیا عاشق شدن قبل از ازدواج لازم است؟ همچنین این مبحث عوامل شخصیتی در انتخاب همسر را نیز بررسی می‌کند.
تاثیر روانشناسی ازدواج بر تصمیم‌گیری برای ازدواج
روانشناسی ازدواج به شما می‌گوید که از کجا می‌توان مطمئن بود دونفر با یکدیگر تناسب دارند و مکمل هم هستند یا نه. افرادی که برای ازدواج باهم مناسب نیستند، می‌توانند با روانشناسی ازدواج متوجه عدم تناسب خود شوند. این علم با در نظر گفتن ضمیر ناخودآگاه برای ازدواج کمک می‌کند تا بهترین انتخاب را داشته باشید.
مثلا اینکه ازدواج فردی از طبقه اقتصادی بسیار بالا با فردی که وضعیت مالی خوبی ندارد می‌تواند مشکل‌ساز شود. از طرفی عدم تناسب ویژگی‌های شخصیتی نیز در این بین نقش دارند. مثلا تصور کنید فردی برون‌گرا با یک شخص درون‌گرا ازدواج کند. افراد برون‌گرا تمایل زیادی به حضور در اجتماع و تعامل با اطرافیان دارند و برعکس افراد درون‌گرا ترجیح می‌دهند که بیشتر به درون خود بپردازند و به کارهای شخصی خود رسیدگی کنند. احتمال خیلی کمی دارد که چنین ازدواجی به سرانجام برسد. روانشناسام توصیه می‌کنند که بهتر است با اولویت بندی و امتیاز دهی به هر یک از جنبه‌های مورد نظرتان در شخص مقابل تصمیم درستی برای ازدواج بگیرید.
2. شروع زندگی مشترک و پایداری ازدواج
در این مرحله مباحثی مطرح می‌شوند که آغاز یک زندگی مشترک و پایداری آن‌را تحت تأثیر قرار می‌دهند. ممکن است تصور کنید با وجود تفاوت‌های موجود که بخشی از آن‌ها مربوط به تفاوت‌های جنسیتی و بخشی مربوط به مسائل اقتصادی، فرهنگی، تربیتی و خانوادگی می‌شوند، رسیدن به خط تعادل در زندگی مشترک سخت باشد. در اوایل ازدواج مشکلات کم‌تر بروز پیدا می‌کنند.
لازم است افرادی که قصد ازدواج دارند به خصوص زوج‌های جوان اطلاعات خود را در جهت عواملی که منجر به آسیب به رابطه می‌شود را افزایش دهند، در این زمینه آموزش ببیند و از آن عوامل دوری کنند تا به استحکام در خانواده برسند. روانشناسی ازدواج با آموزش‌هایی در زمینه آشنایی با تفاوت‌های زن و مرد، روند حل مسأله، مواجهه با تغییرات اساسی و شیوه تعامل با یکدیگر به کمک شما می‌آید. تست های تفاهم قبل ازدواج یکی از متدهایی است که روانشناسان برای بررسی زوجین به کار می‌برند.
